|
|
艺术家：和谐天籁古乐团，克拉伦·麦克法登，诺拉·菲舍尔，保莉娜·范·拉尔霍芬，艾玛·许伊瑟尔，迈克·芬特罗斯
标题：璀璨星辰 和谐天籁古乐团
发行年份：2020年
厂牌：泽菲尔唱片
类型：古典音乐
音质：无损FLAC格式/24位-96.0千赫兹FLAC格式+小册子
总时长：01:17:22
总大小：328兆字节/1.27千兆字节
网站：专辑预览
曲目列表
01. 不，不，不
02. 哦，你多么温柔，SV 120
03. 诙谐曲与短歌，独唱版，作品5第3首，与星辰同在
04. 基于素歌《西班牙》的第一随想曲
05. 基于古帕萨梅佐舞曲的第一随想曲
06. 12首歌唱与演奏牧歌（选段）第2首，哦，春天
07. 12首歌唱与演奏牧歌（选段）第5首，如今快来吧
08. 卡纳里奥舞曲
09. 星之舞：璀璨星辰
10. 爱之灼热
11. 《波佩亚的加冕》，SV 308 温柔的遗忘（为鲁特琴、维奥尔琴与女高音改编）
12. 托卡塔
13. 欧忒耳佩的娱乐，作品7第4首，我的泪水
14. 你入睡吧
15. 带有变奏的罗马内斯卡舞曲
16. 唉，我的爱人在何方，SV 140
和谐天籁古乐团，克拉伦·麦克法登，诺拉·菲舍尔，保莉娜·范·拉尔霍芬，艾玛·许伊瑟尔与迈克·芬特罗斯 - 《璀璨星辰》（2020年）[高解析度]
将知名作曲家与鲜为人知甚至不为人知的作曲家作品相结合，只要把握好品味与比例，无论在舞台还是录音室中，几乎总是能为曲目库带来新的收获。听众仿佛被带入一场充满新风景的冒险之旅，而这些新风景必然也带来新的洞见。
这张来自米德尔堡泽菲尔唱片（可以说其与泽兰音乐厅近在咫尺）的新专辑，因多重原因值得被归入“新收获”之列。专辑标题《Stelle Lucenti》（璀璨星辰）源自保罗·夸利亚蒂（1555-1628）的《星之舞》，完美契合了内容（遗憾的是，许多专辑标题即便能从内容逻辑上推断含义，也未必如此贴切）。而在这张专辑中，“星辰”始终闪耀——声乐方面有女高音克拉伦·麦克法登与诺拉·菲舍尔，器乐组合和谐天籁古乐团则包括保莉娜·范·拉尔霍芬（维奥尔琴与里拉琴）、艾玛·许伊瑟尔（长笛与竖琴）以及迈克·芬特罗斯（鲁特琴、巴洛克吉他与维乌埃拉琴）。声乐与器乐部分的交替编排也十分巧妙。
从乐器编制即可看出，这张专辑的时间背景处于文艺复兴与早期巴洛克的交汇点——一个因音乐、政治和社会因素均具重要性的时期。在意大利尤其如此，当时尚未形成统一的国家，地方和区域领主主导一切。对音乐而言，这意味着一个繁荣时期，如曼图亚、费拉拉、佛罗伦萨和威尼斯，还有教皇的堡垒罗马。统治家族显然离不开庞大的宫廷机构，且有充裕资金吸引最杰出的作曲家和音乐家。正如几乎所有文化繁荣时期一样，创造力空前高涨，新形式不断涌现，实验也得以尽情开展。
在最优秀的音乐家（包括一众杰出的合唱团员和声乐独奏家）环绕下，作曲家们自然深受启发，这又反过来激发了演奏家的热情。这种交融催生了极为丰硕的成果，我们至今仍能从大量幸运保存下来的手稿和印刷版本中追溯其影响。档案、图书馆和教会机构中的众多藏品，映射了当时所有“闪耀的星辰”，而音乐学者们仍在其中不断有新发现。或许有些人仍暗自希望，能从中寻得蒙特威尔第的首部歌剧《阿里阿德涅》……
那个时代的音乐中是否为女性留有一席之地？千真万确！费拉拉公爵甚至拥有三位杰出的女高音，她们以“女性合奏团”（Concerto delle Donne）之名从事歌唱事业。她们的重要性不可低估，正如迈克·芬特罗斯在小册子中提到的，她们是宫廷的骄傲，举办仅限当地名流经个人邀请才能观看的特殊音乐会。这只是女性声音日益重要的众多例子之一，当时许多女歌手还会演奏多种乐器，因此必要时可自行伴奏。难怪在如此优越的环境下，音乐中的表达更为丰富，情感不再受限于刻板框架，听众因而能体验从深切悲痛到狂欢喜悦，以及爱情的酸甜苦辣、愤怒、绝望等各种情感。而当时的重要体裁之一——“哀歌”（lamento），克劳迪奥·蒙特威尔第（1567-1643）不仅在此领域表现卓越，更借此探索新路径，甚至预示了早期歌剧的诞生。
在《璀璨星辰》（副标题为“蒙特威尔第与他的时代”）中，既有我们熟知的作曲家，也有不那么知名甚至陌生的名字。值得注意的不仅是这些作品的高艺术水准，还有对演奏技艺的高要求（请注意：这是在作品诞生约四个世纪后的评价！）。我们也见证了该体裁的重要发展，这与节目单的创造性编排息息相关。例如，芭芭拉·斯特罗齐（1619-1677）的《我的泪水》（大致译为“为我悲痛”）便是例证。她是弗朗切斯科·卡瓦利（1602-1676）的学生，而卡瓦利又从蒙特威尔第处受益匪浅，这很好地体现了那个时代迷人的传承脉络。
当然，一个有趣的问题是，如何最好地演绎这些音乐。我们不能低估其中的实际困难，毕竟我们对如此久远的演奏实践缺乏清晰认知。提及本真演奏法（historische uitvoeringspraktijk）显然无法回答所有关于曲目演绎的问题，例如：哪些自由是允许的？乐谱上的音符是否如同石刻般不可更改？实际的情感表达范围有多广？如果允许装饰音，该如何运用？若以打动听众内心为最高目标，“情感”必然扮演重要角色。蒙特威尔第《阿里阿德涅》在曼图亚宫廷首演时，有听众留下这样的描述：“……演绎充满情感，引人入胜，没有一位听众不为所动；没有一位女士不在哀歌中潸然泪下。”
在当时，打动观众被众多作曲家视为至高艺术。如今的声乐家和器乐家需在这个绝非细腻的时代，重新唤起（而非复制）那种场景。这对他们的诠释能力和技术水平均提出高要求。两者必须相辅相成（缺一不可），但对演奏者而言，技术是实现诠释的前提。这种演绎需包含所有情感元素，将我们带入想象与感动的独特氛围，供每个人以自己的方式体验。正是这种体验世界，被这支杰出的乐团从纯粹音色之美（如优美的二重唱《哦，你多么温柔》，辅以细腻的器乐伴奏）和情感表达的自由度中唤起。因此，这种古乐能够以崇高的方式连接我们基于现代视角的体验世界——尽管相隔甚远，但歌词（小册子中完整收录）大多具有永恒性，正如哀歌在今天仍与四百年前一样具有现实意义。
唱片背后的“推动者”雅科·范德海登（Jakko van der Heijden）此次（无疑出于实际考虑）选择阿姆斯特丹的乌伊伦堡犹太会堂作为录音场地。他出色地捕捉了两位女高音与七件乐器完全自然的音色。泽菲尔唱片此次推出的专辑再度值得珍藏，同时值得一提的是，和谐天籁古乐团、迈克·芬特罗斯与该唱片公司此前的合作已产出极为优秀的作品。
Artist: La Sfera Armoniosa, C. McFadden, N. Fischer, P.van Laarhoven, E. Huijsser, Mike Fentross
Title: Stelle lucenti
Year Of Release: 2020
Label: Zefir Records
Genre: Classical
Quality: flac lossless / flac 24bits - 96.0kHz +Booklet
Total Time: 01:17:22
Total Size: 328 mb / 1.27 gb
WebSite: Album Preview
Tracklist
01. No, no, no
02. O come sei gentile, SV 120
03. Scherzi e canzonette, A voce sola, Op. 5 No. 3, Con le stelle in Ciel
04. Recercada primera sobre el canto llano La Spagna
05. Recercada primera sobre passamezzo antico
06. 12 Madrigali per cantare e sonare (Excerpts) No. 2, O primavera
07. 12 Madrigali per cantare e sonare (Excerpts) No. 5, Deh vieni ormai
08. Canario
09. Ballo delle stelle Stelle lucenti
10. Ardo d'Amor
11. L'Incoronazione di Poppea, SV 308 Oblivion soave (Arr. for Theorbo, Viola da Gamba & Soprano)
12. Toccata
13. Diporti di Euterpe, Op. 7 No. 4, Lagrime mie
14. Tu dormi
15. Romanesca con partite variate
16. Ohime dove il mio ben, SV 140
La Sfera Armoniosa, C. McFadden, N. Fischer, P.van Laarhoven, E. Huijsser & Mike Fentross - Stelle lucenti (2020) [Hi-Res]
Het combineren van muziek van bekende met minder bekende of zelfs onbekende componisten is, mits smaakvol en met het juiste gevoel voor proporties gedaan, pakt vrijwel altijd uit als een aanwinst voor het repertoire, zowel op het podium als in de studio. De toehoorder wordt dan als het ware meegenomen op een avontuurlijke reis met nieuwe vergezichten die – hoe kan het anders – tevens nieuwe inzichten oplevert.
Dit nieuwe album van het in Middelburg gevestigde label Zefir (met de Zeeuwse Concertzaal bij wijze van spreken binnen handbereik) mag zich tot de categorie van de aanwinsten rekenen; en wel om meerdere redenen. De titel van dit nieuwe album, ‘Stelle Lucenti', schitterende ster, ontleend aan de gelijknamige titel van Paolo Quagliati's (1555-1628) 'Ballo delle stelle', dekt wat dit betreft de inhoud perfect (wat helaas van veel titels niet kan worden gezegd, als ze al logisch naar de inhoud te herleiden zijn). Maar op deze uitgave schittert de ster voortdurend. Of eigenlijk sterren: op vocaal terrein de sopranen Claron McFadden en Nora Fischer, en – samen het instrumentale ensemble La Sfera Armoniosa vormend - Paulina van Laarhoven op viola da gamba en lira, Emma Huijsser op blokfluit en harp en Mike Fentross op teorbe, barokgitaar en vihuela. Goed gekozen is ook de afwisseling tussen de vocale en instrumentale deeltjes.
U ziet het al aan de hand van het instrumentarium: we bevinden ons met dit album op het breukvlak van Renaissance en vroege Barok, een tijdperk dat uit zowel muzikale als politieke en maatschappelijke redenen van groot belang was. Zeker ook in Italië, waar van een coherent geleide natie nog geen enkele sprake was en lokale en regionale heersers het voor het zeggen hadden. Voor de muziek betekende dat in ieder geval een bloeiperiode, zoals in Mantua, Ferrara, Firenze en Venetië, maar ook in het pauselijke bolwerk Rome. Heersende families die het uiteraard niet zonder een uitgebreide hofhouding konden stellen en die geld in overvloed hadden om de meest uitgelezen componisten en musici aan te trekken. Het is zoals in vrijwel iedere culturele bloeiperiode: de creativiteit vierde hoogtij, er werden nieuwe vormen ontdekt en er kon naar hartenlust worden geëxperimenteerd.
Omgeven door de beste musici, waaronder ook een uitgelezen schare koristen en vocale solisten, kon het moeilijk anders dan dat componisten er sterk door werden geïnspireerd, wat op zich weer leidde tot bevlogenheid bij de uitvoerende artiesten. Het leverde een bijzonder vruchtbare kruisbestuiving op waarvan wij nu nog de naweeën kunnen terugvinden in de talloze manuscripten en gedrukte uitgaven die – gelukkig! – aan ons zijn overgeleverd. De vele collecties in de archieven, bibliotheken en kerkelijke instituten vormen de weerspiegeling van al die ‘sterren' die toen schitterden en waarin door ijverige muziekwetenschappers nog steeds nieuwe ontdekkingen worden gedaan. Misschien sluimert er bij enige van hen nog wel de stille hoop dat daarin ééns Monteverdi's eerste opera Arianne wordt teruggevonden…
Was er in die tijd ook plaats voor vrouwen in de muziek? Wis en waarachtig! De hertog van Ferrara beschikte zelfs voor drie voortreffelijke sopranen, die door het zangersleven gingen als ‘Concerto delle Donne'. Hun belang mag zeker niet worden onderschat, want – zoals Mike Fentross in het boekje opmerkt – behoorden zij tot de trots van het hof en gaven zij bijzondere concerten die alleen konden worden bijgewoond door de notabelen van stad of streek en dan alleen nog op persoonlijke uitnodiging. Het is een van de vele voorbeelden van het toegenomen belang van de vrouwelijke stem, waaronder ook een groot aantal zangeressen dat ook verschillende instrumenten bespeelde en zich bij gelegenheid dus ook zelf kon begeleiden. Geen wonder dus dat onder deze uitermate gunstige omstandigheden er ook ruimte kwam voor meer expressie in de muziek, de emoties niet meer in een keurslijf hoefden te worden geperst en de toehoorders aldus door een breed gamma van stemmingen werden overspoeld, variërende van diepe treurnis tot uitbundige jolijt, maar ook van liefdesgeluk en verdriet, woede, wanhoop en alles daar tussenin. Met als een van de belangrijkste genres in die tijd: het lamento, de klaagzang, een muziekvorm waarin vooral Claudio Monteverdi (1567-1643) niet alleen excelleerde, maar daarin ook naar nieuwe wegen zocht; én vond, met al aan de horizon de geboorte van de vroegste opera.
In ‘Stelle Lucenti', met als ondertitel ‘Monteverdi and his time', komen zowel ons zeer goed bekende als minder of misschien wel onbekende componisten ‘aan het woord'. Wat daarbij vooral opvalt is niet alleen het hoge artistieke niveau van deze composities maar ook de hoge eisen die aan de uitvoeringskunst worden gesteld (en let wel: dat is een oordeel ruwweg zo'n vier eeuwen na hun ontstaan!) Zoals we ook getuige zijn van de belangrijke ontwikkelingen die zich in dit genre hebben afgespeeld, wat ook alles te maken heeft met de inventieve samenstelling van dit programma. Als voorbeeld van het laatste: Barbara Strozzi (1619-1677) is vertegenwoordig met ‘Lagrime mie' (vrij vertaald: treur om mij). Zij was de leerlinge van Francesco Cavalli (1602-1676) die op zijn beurt weer het nodige had opgestoken van Monteverdi, aldus een goed voorbeeld van het fascinerende lijnenspel die de tijd ons biedt.
Uiteraard is het een belangwekkende vraag hoe deze muziek het beste uitgevoerd dient te worden. De praktische problemen die daarbij om de hoek komen kijken mogen we zeker niet onderschatten omdat we nu eenmaal geen goed beeld hebben van een uitvoeringspraktijk die in tijd gemeten al zo ver achter ons ligt. De voor de hand liggende verwijzing naar de historiserende uitvoeringspraktijk geeft echt geen antwoord op alle vragen zoals die rond de voordracht van dit repertoire cirkelen. Met als een van de belangrijkste: welke vrijheden zijn wel en welke zijn niet geoorloofd? Waren de neergeschreven noten wel of niet bij wijze van spreken in steen gehouwen? Hoe breed of juist hoe smal was dat evocatieve spectrum in werkelijkheid? Als er versierd mag of kan worden: hoe dan? Als het hoogste doel was om het hart van de luisteraars te bereiken moest het affect wel een belangrijke rol vervullen. Een toehoorder tijdens de première van Monteverdi's Arianne aan het hof van Mantua heeft ons iets daaromtrent nagelaten: ‘[…] Het werd uitgevoerd met zoveel gevoel en op zo'n boeiende manier dat er geen luisteraar was die er niet door geroerd werd; zoals er ook geen dame was die niet enige tranen plengde voor haar klaagzang'.
Het werd door talloze componisten in die tijd tot ware kunst verheven: het publiek ontroeren. Het is aan de vocalisten en instrumentalisten van nu om ook in deze bepaald niet door fijnzinnigheid getekende tijd dat beeld opnieuw op te roepen (wat nog iets anders is dan reproduceren). Dat vraagt veel van hen, zowel op interpretatief als op technisch vlak. Dat beide aspecten hand in hand dienen te gaan mag dan voor ons vanzelfsprekend zijn (het een niet zonder het ander), maar voor hen die dat moeten waarmaken ligt dat toch bepaald anders: voor hen komt de techniek eerst om de interpretatie überhaupt mogelijk te maken. Een vertolking die al die expressieve elementen dient te bevatten om ons in die unieke sfeer van de verbeelding en de ontroering te brengen. Zoals ieder die op zijn eigen wijze mag beleven. Het is die belevingswereld die dit uitgelezen ensemble weet op te roepen, vanuit het perspectief van de pure klankscoonheid (waaronder het schitterende gezongen duet 'O come sei gentile', prachtig omlijst door de fijnzinnige instrumentale begeleiding) en evocatieve vrijheid. Zo kan deze Oude Muziek subliem aanhaken bij onze op moderne leest geschoeide belevingswereld die er zover van afstaat maar waarvan de gezongen teksten (ze zijn keurig in het boekje opgenomen) merendeels van alle tijden zijn, zoals het lamento vandaag de dag net zo actueel is als vier eeuwen terug.
De ‘motor' achter het label, Jakko van der Heijden, koos ditmaal – ongetwijfeld uit praktische overwegingen – voor de Uilenburger Synagoge in Amsterdam. Hij heeft het daar meer dan voortreffelijk vastgelegd, zoals blijkt uit de weergave van de volkomen natuurlijke timbres van de beide sopranen en de zeven instrumenten. Opnieuw een album van Zefir Records om te koesteren, met daarbij tevens vermeld dat de samenwerking tussen La Sfera Armoniosa, Mike Fentross en het label al eerder bijzonder fraaie producties heeft opgeleverd.
|
|
发表于